Ślub cywilny: co powinniście wiedzieć? Choć ślub cywilny i kościelny to nie jedyne rodzaje ślubów występujące w Polsce, to właśnie ten pierwszy cieszy się ostatnio dużą popularnością. Pozwala na utworzenie prawnie obowiązującej więzi przy jednoczesnej rezygnacji z kwestii religijnych. Oto konkretny poradnik oparty na aktualnie obowiązujących przepisach (2024). Znajdziesz w nim wszystko, co potrzebujesz wiedzieć na temat ślubu cywilnego, aby móc świadomie zdecydować.
Kto może wziąć ślub cywilny?
Jeśli chcecie wziąć ślub cywilny, nie powinniście mieć problemów. Tak jak ślub kościelny wymaga pewnych ustępstw w kwestiach religijnych, ślub cywilny nie patrzy na pochodzenie ani wyznanie.
Możecie wziąć ślub cywilny, jeśli [1]:
- Jeśli jesteście pełnoletni,
- Żadne z Was nie jest w związku małżeńskim,
- Nie jesteście spokrewnieni w linii prostej ani nie jesteście rodzeństwem (np. ojciec z córką, brat z siostrą),
- Nie jesteście spowinowaceni w linii prostej (np. synowa z teściem),
- Nie jesteście w stosunku przysposobienia (osoba adoptująca i osoba adoptowana).
Wyjątki:
- Jeśli kobieta ma ukończone 16 lat, może wziąć ślub za zgodą sądu.
- Jeśli osoby są ze sobą spowinowacone – mogą wziąć ślub, jeżeli uzyskają na to zgodę sądu.
- Osoby dotknięte chorobą psychiczną lub niedorozwojem umysłowym mogą wziąć ślub za zgodą sądu
Osoby całkowicie ubezwłasnowolnione nie mogą zawrzeć związku małżeńskiego.
Na ten moment w Polsce niemożliwe jest wzięcie ślubu z osobą tej samej płci.
Kiedy udać się do Urzędu Stanu Cywilnego w sprawie ślubu?
Ważność zapewnienia o braku okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa wynosi 6 miesięcy, więc wybierzcie się do USC najwcześniej pół roku przed ślubem.
Nie odkładajcie jednak wizyty w Urzędzie Stanu Cywilnego do ostatniej chwili – 31 dni to minimum, którego należy się trzymać.
Świadkowie
Do zawarcia małżeństwa potrzebujecie dwóch pełnoletnich świadków. Oni również muszą przedstawić swoje dowody osobiste przed ceremonią.
Ile kosztuje ślub cywilny?
Według oficjalnych danych [1] w przypadku ślubu cywilnego musicie się liczyć z takimi opłatami:
- obowiązkowa opłata skarbowa za sporządzenie aktu małżeństwa: 84 zł,
- dodatkowa opłata za ślub poza urzędem na Wasze życzenie: 1 000 zł,
Co ważne, jeśli ślub odbywa się poza urzędem z powodu zagrożenia życia lub zdrowia (na przykład: w szpitalu) albo z powodu pozbawienia wolności (na przykład: w więzieniu) – nie jest pobierana opłata dodatkowa.
Koszt ślubu cywilnego jest więc marginalny. O wiele więcej wydacie na wesele, nawet jeśli zdecydujecie się na prostą kolację 😉
Ślub cywilny w plenerze
Marzycie o ślubie w plenerze? Ślub cywilny poza urzędem jest możliwy za dodatkową opłatą i zgodą kierownika Urzędu Stanu Cywilnego.
Upewnijcie się, że wybrane miejsce spełnia wymagania, aby ceremonia miała odpowiedni, uroczysty charakter.
Weźcie pod uwagę termin ślubu – może się okazać, że w dniu ślubu (np. latem) urokliwe, romantyczne molo nad jeziorem zamienia się w miejsce imprez masowych. Wybierzcie miejsce ślubu rozważnie.
Dokumenty do ślubu cywilnego
Te dokumenty są potrzebne, aby otrzymać zgodę na ślub [1]:
- Dokumenty tożsamości (dowody osobiste lub paszporty) do okazania,
- Dowód opłaty skarbowej – można ją uiścić w kasie urzędu lub przelewem na konto urzędu,
- Jeśli jest wymagane, zezwolenie sądu na zawarcie małżeństwa,
- W przypadku korzystania z pełnomocnika, zezwolenie sądu na zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika wraz z pełnomocnictwem,
Jeśli któreś z Was jest obywatelem Polski i nie posiada polskich aktów stanu cywilnego, przygotujcie: - Zagraniczny odpowiednik aktu urodzenia,
- Jeśli któreś z Was było wcześniej w związku małżeńskim, zagraniczny odpowiednik aktu małżeństwa wraz z dokumentem potwierdzającym ustanie, unieważnienie lub nieistnienie małżeństwa.
Ślub cywilny z cudzoziemcem
Osoba z innego kraju musi przedstawić dokument potwierdzający, że według prawa obowiązującego w jej kraju może zawrzeć małżeństwo.
Jeśli uzyskanie takiego dokumentu jest wyjątkowo trudne (np. z powodu wojny), sąd może zwolnić z tego obowiązku i samodzielnie ustalić możliwość zawarcia ślubu. W takim przypadku potrzebne jest orzeczenie sądu [1].
Jeśli kierownik USC nie może ustalić danych na podstawie przedstawionych dokumentów, cudzoziemiec może zostać poproszony o dodatkowe dokumenty, takie jak [1]:
- Odpis aktu urodzenia,
- Odpis aktu małżeństwa z informacją o ustaniu, unieważnieniu lub nieistnieniu małżeństwa.
Wszystkie dokumenty sporządzone w obcym języku muszą być urzędowo przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego lub polskiego konsula.
Jeżeli choć jedno z Was nie potrafi porozumieć się z kierownikiem USC (np. nie mówi po polsku), musicie zapewnić tłumacza lub biegłego.
Ciekawostka: Jeśli myślicie o ślubie kościelnym, ale jedno z Was jest innego wyznania, rozważnie ślub ekumeniczny.
Ślub cywilny za granicą
Zawarcie ślubu cywilnego za granicą jest możliwe i uznawane prawnie po powrocie do Polski, pod warunkiem spełnienia pewnych formalności.
Jak to wygląda?
Dokumenty: Przed wyjazdem sprawdźcie wymagania kraju, w którym planujecie zawrzeć ślub. Zwykle potrzebne będą dokumenty takie jak paszport, akt urodzenia, zaświadczenie o zdolności prawnej do zawarcia małżeństwa i inne wymagane przez lokalne prawo.
Rejestracja ślubu w Polsce:
Po powrocie do Polski należy zgłosić zawarcie małżeństwa w polskim Urzędzie Stanu Cywilnego.
Wymagane dokumenty to: międzynarodowy akt małżeństwa lub jego tłumaczenie przysięgłe oraz odpisy aktów urodzenia.
Jeśli ślub był zawarty w kraju, który nie wystawia międzynarodowych aktów małżeństwa, konieczne jest tłumaczenie przysięgłe aktu.
Uznawanie ślubu w Polsce
Po złożeniu odpowiednich dokumentów w polskim USC, związek małżeński zostaje wpisany do polskich ksiąg stanu cywilnego, co formalnie uznaje go na terenie Polski. Dzięki temu małżeństwo ma pełne skutki prawne zgodnie z polskim prawem.
Czy w Polsce uznawany jest ślub osób tej samej płci?
W Polsce śluby osób tej samej płci nie są uznawane prawnie. Polskie prawo nie przewiduje możliwości zawarcia małżeństwa przez osoby tej samej płci ani rejestrowania takich związków zawartych za granicą.
Oznacza to, że nawet jeśli para osób tej samej płci zawrze małżeństwo w kraju, gdzie jest to legalne, po powrocie do Polski ich związek nie będzie miał żadnych skutków prawnych.
Jak przebiega ślub cywilny?
Zawarcie ślubu cywilnego to prosta, ale piękna ceremonia, która niejednemu wyciśnie łzy z oczu. Po wypełnieniu odpowiednich dokumentów i ustaleniu daty ślubu nie ma już wielu punktów.
Ślub cywilny udzielany przez kierownika Urzędu Stanu Cywilnego wygląda tak:
- Powitanie gości przez kierownika lub kierowniczkę.
- Zapoznanie z przepisami prawa rodzinnego, czyli krótkie wyjaśnienie praw i obowiązków małżonków.
- Złożenie oświadczeń (przysiąg) o woli zawarcia małżeństwa przez parę młodą.
- Podpisanie aktu małżeństwa przez nowożeńców, świadków i kierownika USC.
- Przekazanie dokumentów oraz gratulacje dla nowożeńców.
Podczas organizacji ślubu możecie wybrać swoją piosenkę, która sprawi, że ta chwila stanie się bardziej osobista.
Ile trwa ślub cywilny?
Ceremonia ślubu cywilnego w Polsce trwa zazwyczaj około 15 do 20 minut. Czas ten może się nieznacznie różnić w zależności od liczby gości i specyfiki ceremonii. Ślub może zostać skrócony w wyjątkowych okolicznościach.
Kto udziela ślubu cywilnego w Polsce?
Jeśli marzycie o Elvisie lub profesorze Dumbledorze jako o mistrzach ceremonii, niestety muszę Was zawieźć. Na ten moment w Polsce ślubu cywilnego udziela urzędnik z USC (Urząd Stanu Cywilnego).
Jeśli pragniecie spełnić bardziej szalone wizje, mam dla Was jednak rozwiązanie: skromny ślub w urzędzie, a później ślub humanistyczny zorganizowany dokładnie tak, jak tego chcecie.
Sukienka na ślub cywilny – czy musi być biała?
Nie lubisz białego? Nie ma problemu! Wybierz taki kolor i krój sukni, w którym czujesz się komfortowo. Kwestie dotyczące ślubów cywilnych reguluje „Prawo o aktach stanu cywilnego”, które nie określa konkretnych wytycznych odnośnie do sukienki.
Co daje ślub cywilny?
Większość osób decyduje się na ślub cywilny przede wszystkim na korzyści, jakie ten przynosi. Miłość przecież nie wymaga dokumentów, prawda? Prawo jednak widzi temat inaczej. Jeśli zdecydujecie się na ślub cywilny, możecie liczyć na:
- Prawne uznanie związku. Małżeństwo jest oficjalnie uznawane przez prawo, co wpływa na różne aspekty życia, takie jak dziedziczenie, podatki i prawa do majątku.
- Wspólne nazwisko. Para może zdecydować się na wspólne nazwisko lub pozostanie przy swoich.
- Zabezpieczenia finansowe. W przypadku rozwodu lub śmierci małżonka, prawo reguluje podział majątku i inne kwestie finansowe.
- Prawa rodzicielskie. Małżeństwo ułatwia formalności związane z wychowywaniem dzieci, adopcją i opieką nad nimi.
- Ułatwienia w codziennym życiu. Małżonkowie mogą łatwiej załatwiać sprawy urzędowe, takie jak wspólne konto bankowe czy kredyty.
W jakich okolicznościach urzędnik może odmówić udzielenia ślubu?
W niektórych sytuacjach USC może odmówić udzielenia ślubu.
- Brak wymaganych dokumentów. Jeśli nie dostarczycie wszystkich potrzebnych dokumentów lub są one nieważne. Wymagane dodatkowe dokumenty też muszą być dostarczone.
- Nieprawidłowości w dokumentach. Gdy w dostarczonych dokumentach są błędy, niezgodności lub brakujące informacje.
- Przeszkody prawne. Jeśli istnieją przeszkody prawne, takie jak aktualny związek małżeński, bliskie pokrewieństwo, spowinowacenie bez zgody sądu, całkowite ubezwłasnowolnienie lub inne istotne sprawy.
- Wątpliwości co do autentyczności danych. Gdy kierownik USC ma uzasadnione wątpliwości co do autentyczności danych zawartych w dokumentach lub tożsamości osób składających oświadczenia.
Dodatkowe sytuacje
- Nieuzyskanie wymaganych zgód sądowych. W przypadku, gdy sąd nie wyrazi zgody na zawarcie małżeństwa z powodu spowinowacenia, choroby psychicznej lub innych przyczyn wymagających zgody sądu.
- Brak możliwości komunikacji. Jeśli jedno z przyszłych małżonków nie potrafi porozumieć się z kierownikiem USC (np. z powodu braku znajomości języka polskiego) i nie zostanie zapewniony tłumacz przysięgły.
W przypadku odmowy, para otrzymuje pisemne uzasadnienie. Mogą oni złożyć wniosek do sądu o rozstrzygnięcie, czy odmowa była uzasadniona, o ile nie wynika ona z wcześniejszego orzeczenia sądu.
Podsumowanie
Zdecydowaliście się na ślub – najważniejszy krok za Wami! Zanim wyznaczycie datę ślubu, przemyślcie na spokojnie, który rodzaj ceremonii odpowiada Wam najbardziej. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby zorganizować ślub cywilny w urzędzie, a później w kościele.
To rozwiązanie świetnie się sprawdza, kiedy koszt ślubu i wesela z marzeń na ten moment Was przerasta. Najważniejsze jest wspólne życie, dlatego zróbcie tak, jak czujecie!
Autorka: Katarzyna Ciesielska | to ja piszę do Ciebie maile 😉
Źródła: