Ślub ekumeniczny to ceremonia, która z zasady łączy węzłem małżeńskim osoby z różnych kultur i wyznań w ramach chrześcijaństwa. Czy osoba innego wyznania również może zawrzeć ślub ekumeniczny z Katolikiem? W tym artykule pokażemy, jak wygląda w praktyce organizacja takiego ślubu. Wytłumaczymy również, dla kogo ta forma zawarcia małżeństwa jest możliwa.
Ślub ekumeniczny – definicja
Warto zacząć od tego, czym jest sam ekumenizm.
Ekumenizm lub ruch ekumeniczny ro ruch pomiędzy różnymi tradycjami chrześcijaństwa dążący do rozwinięcia bliższej współpracy i lepszego zrozumienia. Głównym narzędziem ekumenizmu jest dialog i wspólna modlitwa. Zasięg dialogu ekumenicznego może obejmować lokalne, regionalne, krajowe bądź światowe chrześcijańskie wspólnoty religijne, a jego forma może przybrać zarówno porozumienia dwustronne, jak i wielostronne [4].
Wikipedia
W prawodawstwie kościelnym pojęcie ślubu ekumenicznego (mieszanego) jest dosyć ścisłe i oznacza „małżeństwo między dwiema osobami ochrzczonymi, z których jedna została ochrzczona w Kościele katolickim lub po chrzcie została do niego przyjęta i formalnym aktem od niego się nie odłączyła, druga zaś należy do Kościoła lub wspólnoty kościelnej niemającej pełnej łączności z Kościołem katolickim” (kan. 1124 Kodeksu Prawa Kanonicznego).
Ale to nie wszystko, ponieważ w prawie kanonicznym występują jeszcze dwie inne sytuacje: małżeństwo ze stroną nieochrzczoną (kan. 1086) oraz małżeństwo z osobą, która porzuciła wiarę katolicką (por. kan. 1071, § 1, § 2).
Zgodnie z powyższymi kanonami Kodeksu Prawa Kanonicznego, możemy wyróżnić następujące sytuacje:
- Małżeństwa katolika z niekatolikiem ochrzczonym poza Kościołem katolickim; w tej sprawie należy również rozróżnić małżeństwa z wiernymi niekatolickich Kościołów Wschodnich i małżeństwa z wiernymi Kościołów Reformowanych;
- Małżeństwa katolika z osobą nieochrzczoną;
- Małżeństwa katolika z osobą, która została ochrzczona w Kościele katolickim, ale która notorycznie porzuciła wiarę katolicką.
Czym różni się ślub ekumeniczny od tradycyjnego?
To ceremonia, która stawia sobie za cel połączenie osób o różnych wyznaniach chrześcijańskich, dążąc do jedności i wzajemnego szacunku.
W odróżnieniu od tradycyjnego ślubu kościelnego, który zazwyczaj odbywa się w obrębie jednej denominacji religijnej, ślub ekumeniczny może być prowadzony przez przedstawicieli różnych kościołów i wspólnot.
Natomiast ślub cywilny skupia się głównie na aspektach prawnych związku i nie ma religijnej oprawy.
Ślub jednostronny a ślub ekumeniczny
Niektóre źródła podają, że ślub ekumeniczny jest tym samym co ślub jednostronny, co jednak nie jest prawdą. Ślub ekumeniczny to ceremonia zawarcia związku małżeńskiego między osobami wywodzącymi się z różnych wyznań chrześcijańskich.
Głównym celem tego rodzaju ślubu jest pielęgnowanie jedności w różnorodności i stworzenie ceremonii, która oddaje i honoruje wiarę obu stron.
Z kolei ślub jednostronny to bardziej swobodne określenie ceremonii, w której przeważa praktyka religijna jednej osoby, często z pominięciem tradycji drugiej strony. Może to być ślub kościelny osoby wierzącej z partnerem o innym wyznaniu lub z osobą niewierzącą, gdzie obrządek ceremonii może być zdominowany przez wyznanie jednej strony.
Czy partnerzy z innych wyznań mogą wziąć ślub ekumeniczny?
Wszystko to brzmi skomplikowanie, prawda? Przejdźmy więc do pytania, które nurtuje Was najbardziej. Czy osoby różnych wyznań mogą połączyć swoją kulturę i tradycję i wziąć ślub ekumeniczny?
Prawodawca w kan. 1086 kodeksu prawa kanonicznego stanowi, że:
Nieważne jest małżeństwo między dwiema osobami, z których jedna została ochrzczona w Kościele katolickim lub była do niego przyjęta i nie odłączyła się od niego formalnym aktem, a druga jest nieochrzczona.
By zrozumieć takie postępowanie Kościoła, należy wziąć pod uwagę, że prawo Boże zobowiązuje katolików do zachowania i pracy nad rozwojem własnej wiary. I nie tylko. Również ich dzieci powinny zostać ochrzczone i wychowane w wierze katolickiej.
Wydaje się oczywistym, że zawarcie małżeństwa mieszanego sprowadza ryzyko odstąpienia od Kościoła katolickiego czy osłabienia wiary danej osoby. Jednak miłość nie wybiera i Kościół to rozumie.
Dlatego, Kościół zakłada możliwość zawarcia związku mieszanego (ekumenicznego) w przypadku par dwóch różnych wyznań. Aby do tego doszło, potrzebna jest zgoda władz kościelnych (Kan. 1124 KPK). Zgodnie z kan. 1125 kodeksu prawa kanonicznego, tego rodzaju zezwolenia może udzielić ordynariusz miejsca (biskup), a występuje o nie duszpasterz strony katolickiej odpowiedzialny za formalności przedślubne.
Niezwykle ważny jest też fakt, że strona katolicka podlega prawu kanonicznemu, co oznacza, że zobowiązuje się wychować dzieci w wierze. Będzie się to Wam wydawało skomplikowane, jeśli druga strona podlega podobnym prawom ze strony swojej religii, ale wierzymy w Was.
Przygotowania do ślubu ekumenicznego – dokumenty
Aby zorganizować ślub ekumeniczny, potrzebna jest odpowiednia dokumentacja, która może się różnić w zależności od wymogów kościołów oraz przepisów państwowych. Oto lista najczęściej wymaganych dokumentów:
Świadectwa chrztu z obu kościołów
Konieczne są aktualne świadectwa chrztu, potwierdzające przynależność do wspólnoty chrześcijańskiej. Jest to podstawa dla większości kościołów do udzielenia sakramentu małżeństwa.
Zezwolenie od odpowiednich duchownych lub kościelnych władz
Niektóre kościoły wymagają specjalnego zezwolenia na zawarcie małżeństwa ekumenicznego, które wydaje biskup, proboszcz lub inna właściwa władza kościelna. W przypadku, gdy jedno z narzeczonych nie należy do danej wspólnoty, może być wymagana dyspensa od formy kanonicznej.
Dokumenty cywilne
Aby małżeństwo było legalne, musicie dopełnić również formalności cywilnych. Musicie uzyskać oświadczenie z USC potwierdzającego możliwość zawarcia związku małżeńskiego. Będziecie potrzebować m.in. dowodu osobistego oraz dowodu opłaty skarbowej. Pozostałe dokumenty takie jak akt urodzenia, czy akt zgonu poprzedniego małżonka powinny się znajdować w ogólnopolskim elektronicznym systemie rejestracji (to dotyczy oczywiście Polaków).
Jeśli jedno z Was jest cudzoziemcem, będzie musiało złożyć dokument, który potwierdzi, że może zawrzeć związek małżeński według prawa, które obowiązuje w kraju, z którego pochodzi (dokument stwierdzający, że zgodnie z właściwym prawem ta osoba może wziąć ślub). Wszystkie dokumenty tej osoby muszą zostać przetłumaczone urzędowo na język polski [5]. Złożycie też oświadczenie o braku przeszkód do zawarcia małżeństwa.
Dodatkowe dokumenty dla osób rozwiedzionych lub wdowców
Osoby w takiej sytuacji mogą być zobowiązane do przedstawienia dodatkowych dokumentów, takich jak akt rozwodu lub śmierci poprzedniego współmałżonka. W przypadku ślubu kościelnego, w tym ekumenicznego, może być potrzebna zgoda na zawarcie związku, jeśli jedno z Was jest rozwiedzione. Uzyskanie takiej zgody może być skomplikowane, ale nie jest niemożliwe.
Oświadczenia i zapewnienia
Niektóre kościoły mogą wymagać od narzeczonych złożenia oświadczeń dotyczących różnych aspektów małżeństwa, takich jak otwartość na potomstwo czy wychowanie dzieci w duchu chrześcijańskim. W przypadku ślubu ekumenicznego jest to szczególnie ważne.
Kursy przedmałżeńskie
Wiele kościołów wymaga udziału w kursach przedmałżeńskich. Po ich ukończeniu dostaniecie zaświadczenia, które również mogą być wymagane przed ślubem. Na szczęście w wielu przypadkach para może wybrać nauki prowadzone online – kościoły też idą z duchem czasu!
Proces zbierania dokumentów może potrwać pewien czas, dlatego radzimy, abyście wzięli się za to z wyprzedzeniem. Skonsultujcie się również z duchownymi obu kościołów, aby upewnić się, że spełniacie wszystkie wymagania. Pamiętajcie, że przygotowania do ślubu są ważnym krokiem w drodze ku wspólnej przyszłości.
Jak wygląda ceremonia ślubu ekumenicznego?
Ceremonia ślubu ekumenicznego jest szczególna. Duchowni dopasowują ją do potrzeb oraz wyznań pary młodej, rozpoczynając się od wprowadzenia i powitania w wybranym miejscu, takim jak kościół, kaplica czy inne miejsce ceremonialne.
Duchowni z obu wyznań zazwyczaj rozpoczynają uroczystość, podkreślając znaczenie i charakter ślubu ekumenicznego. Następnie odbywają się czytania i modlitwy, które łączą elementy obu tradycji religijnych, odzwierciedlając wspólne wartości oraz prośby o błogosławieństwo dla nowożeńców.
Centralnym momentem ceremonii jest wymiana przysiąg i obrączek ślubnych, gdzie para młoda wyraża swoje zobowiązania i miłość, często korzystając z tradycyjnych formuł lub przygotowując własne, wyjątkowe przysięgi. W trakcie ceremonii nie brakuje również muzyki i śpiewu, które stanowią istotny element duchowy i kulturowy.
Homilia lub przemówienie duchownego dotyczy tematów miłości, małżeństwa i wspólnoty, dodając głębi i znaczenia uroczystości. Na zakończenie duchowni udzielają błogosławieństwa, które jest kulminacyjnym momentem modlitwy i życzeń dla pary młodej.
Cała ceremonia ma głęboko osobisty charakter i koncentruje się na wspólnych wartościach oraz miłości. Stanowi wyraz ich wzajemnego szacunku i zrozumienia. Taki ślub jest zwykle bardzo harmonijny i choć może się różnić w zależności od konkretnych kościołów, podkreśla szacunek i współpracę między różnymi wyznaniami.
Znaczenie ślubu ekumenicznego jest proste: miłość nie zna granic. A Bóg jest miłością.
Planowanie ślubu ekumenicznego nie musi być trudne
Organizacja ślubu ekumenicznego będzie prostsza, jeśli odpowiednio podejdziecie do planowania. Jak w przypadku każdego innego przypadku ślubu, warto rozpisać wszystkie kroki. Ważne są przecież nie tylko dokumenty i sama ceremonia. Równie istotny jest wybór odpowiedniego miejsca do późniejszego świętowania, lista gości, budżet, czy DJ.
Wszystko stanie się jeszcze prostsze z odpowiednim narzędziem takim jak Asystent Ślubny. Dzięki niemu nie tylko będziecie na bieżąco z wydatkami, czy rozplanujecie stoliki na wesele, ale i łatwo podzielicie się obowiązkami. A harmonogram wesela? Nic prostszego!
Mając wszystkie najważniejsze informacje pod ręką, bez względu na czas i miejsce, nie będziecie musieli pamiętać o noszeniu ze sobą planera.
Asystent jest również niezwykle efektywny przy okazji załatwiania dokumentów. Możecie np. skopiować sobie najważniejsze informacje do notatki dotyczącej konkretnego zadania i już nic Wam nie umknie!
Podsumowanie
Ślub ekumeniczny to wyjątkowy obrzęd, który pozwala na połączenie różnych tradycji. Organizacja tego typu uroczystości wymaga pewnych formalności i może nieco potrwać. Jednak odpowiednim zaangażowaniem i wsparciem kościelnych władz oraz waszej wzajemnej miłości, staje się możliwa. A kolejny krok? Wybór miejsca zaślubin i sali weselnej!
Autorka: Katarzyna Ciesielska | to ja piszę do Ciebie maile
Źródła:
- https://mateusz.pl/rodzina/as-mm.htm
- https://www.adwokatkoscielny.pl/czy-w-swietle-prawa-kanonicznego-istnieje-mozliwosc-zawarcia-sakramentu-malzenstwa-katolika-z-chrzescijaninem-a-katolikiem
- https://archidiecezjalubelska.pl/blog/uaktualnione-tlumaczenie-polskie-kodeksu-prawa-kanonicznego-14-03-2022/
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Ekumenizm
- https://www.gov.pl/web/gov/wez-slub-cywilny